Hier de trailer van de grootste film van 2012: de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Komt nog net voor het eerste deel van 'De Hobbit' uit. En direct na deze trailer een kleine verantwoording van mijn schrijfwerk in 2011.
Alle aandacht is in 2011 uitgegaan naar Europa. Dat kunnen de Amerikanen natuurlijk niet op zich laten zitten. Hou dus maar rekening met met een spannende film in 2012, starring Barack Obama als de president die maar geen President wilde worden en Mitt Romney als de latex superschurk. Zij gaan een - volgens de pers - spannende race in, met als achtergrond financiële chaos, exploderende begrotingstekorten en een Washington DC waarin de olifanten en ezels zich als wurgslangen gedragen en de rest van het land ze als slijmslakken ziet - als ze in een milde bui zijn.
Een voorspelling. Het eerste half jaar zal wereldwijd nog fors in het teken staan van de crisis in Europa. Daar is ook alle reden toe. In de eerste plaats omdat het erg spannend wordt hoe de verschillende landen in de eurozone hun begrotingstekorten gedekt gaan krijgen. Dat zien er niet hoopvol uit (behalve voor een land als Nederland). En wat dan? Maar er speelt meer. In 2012 gaat 59% van de wereldbevolking naar de stembus, waarvan een fors deel in Europa, met Frankrijk als meest interessante casus. Maar er is natuurlijk wel meer dan Europa. De bezetting van 4 van de 5 zetels in de Veiligheidsraad van de VN staat ook op wijzigen, ook niet onbelangrijk. Iran zal om aandacht vragen, Irak en Afghanistan staan op het punt geweldadig te imploderen. Kortom; onrust overal. En dan hebben we het nog niet over de kans dat de Chinese vastgoedbubbel barst ..
Allemaal klein nieuws tegen de tijd dat de zomer verstrijkt, de Olympische spelen achter de rug zijn en de democratische en republikeinse conventies zich aandienen. Vanaf dat moment staat er nog maar één film met één spel centraal: de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Denken de media. Voor de meeste Amerikaanse stemmers zal de keuze niet aantrekkelijk zijn. Obama heeft niet gebracht wat men gehoopt had. De Amerikaanse economie lijkt in december 2011 nog iets op te leven, maar lukt het de regering die relatief kleine verbetering vast te houden tot de ellende in het Congres weer begint? Reken er niet op. De republikeinen hebben er geen belang bij. Mitt Romney, met waarschijnlijk Chris Christie als serieuze kandidaat voor het vice-presidentschap, wordt hier in Nederland niet erg serieus genomen. Kat in het bakkie, zo zullen de meesten hier denken, met Obama als de kat.
Ten onrechte. De Romney van nu is een andere dan die van vier jaar geleden. Losser, schijnbaar opener. Nu het er op lijkt dat hij de andere kandidaten van zich af zal schudden, is de kans groot dat hij zich serieus op het najaar voorbereiden. En als het republikeinse geld in volle omvang bij Romney terechtkomt, nou berg je dan maar. Omo zal dit niet door en door schoon kunnen wassen, zo smerig wordt het. Maar zie het wel voor wat het is: een vuilspuiterij die vooral voor consumpie in de eigen Tea Party achterban is bedoeld. Het valt ook te verwachten dat Romney een serieuze poging gaat doen om de middenklasse voor zich te winnen. Dat zal op een andere toonhoogte en in andere vorm gebeuren. Ik verwacht hele slimme, op maat gemaakte internetcampagnes gericht op kiezers die hun huis niet meer kunnen kopen of bang zijn te maken voor een socialistisch gezondheidssysteem.
Kan Obama daar tegen op? Normaal gesproken wel, maar niets is normaal als het om Amerikaanse presidenten gaat. Zijn grote zwakte is het zwalken gebleken. Hij heeft geen beleidslijn echt door kunnen zetten en wat hij heeft gedaan lijkt de persoonlijke situatie van de burgers er niet beter op te hebben gemaakt. Zijn successen zijn vooral buitenslands gehaald, het neerhalen van Bin Laden voorop. Maar buitenlandse successen zijn meer iets voor een tweede dan voor een eerste termijn en zullen in belangrijke mate op het conto van Clinton worden geschreven (mogelijk reden voor Obama om zijn huidige vice-president Biden en Clinton van plaats te laten verwisselen).
Het wordt spannend, maar de kans dat Obama het gaat redden is minstens zo groot als het omgekeerde. Een paar redenen: zittende presidenten hebben een streepje voor, in het persoonlijk leven van de Obama's is weinig fout gegaan en mede daardoor zijn er geen verlammende schandalen geweest. De democraten zijn niet populair, de republikeinen nog minder - en de democraten zijn niet bang om dat via eigen vuilspuiterij nog eens duidelijk te maken. Maar bovenal: Obama is president geworden op basis van zijn 'verhaal'. Zijn persoonlijk levensverhaal. Dat verhaal is ernstig beschadigd, maar niet gebroken. De campagne kan er dus op voortborduren, met de republikeinen en vooral de miljonairs van Wall Street als bad guys (ietwat ironisch gegeven de hechte banden van Obama's Witte Huis met de bankiers van aldaar, overigens. Lees er Suskinds' Confidence Men maar op na.) Voor de campagne is het cruciaal dat het verhaal nog kan werken, of in ieder geval niet in de weg zal zitten. Het is in feite indrukwekkend wat er al is gedaan om dat verhaal opnieuw neer te zetten en hoe dat de campagne vorm geeft. In een openbaar gemaakte campagnefilm (ook die transparantie is indrukwekkend) http://bit.ly/uh5aG0 wordt op het niveau van verschillende staten aangegeven hoe het er voor staat. Heel duidelijk wordt er opnieuw gekozen voor een grassroots campagne. Dat ligt minder voor de hand dan het lijkt. In principe is het niet slim om dezelfde campagne twee keer te houden, zeker omdat er toch echt sprake is van teleurstelling in Obama. Maar als je bij Obama's 'yes WE can' kan blijven en zo'n fantastische vijand hebt, ja waarom zou je het dan niet doen. Wat ook interessant was aan het filmpje, was de ontkenning dat het een 'billion dollar campaign' zal worden. Het zal een 'nickle and dime campaign' worden en dat is wel zo geloofwaardig. Opnieuw dus de keuze voor een campagne met een hele brede en financiële basis. De demografische ontwikkelingen geven Obama daarin gelijk. Dit zou wel eens het jaar kunnen worden dat het Zuiden weer teruggaat naar de deomocraten, nadat het vanaf Reagan veel meer in republikeinse handen was gekomen.
Maar spannend zal het worden, al was het maar omdat de media daar alle belang hebben bij een spannende race. In jaren van teruglopende advertentie-inkomsten zijn verkiezingsjaren onmisbaar geworden. iets anders zal toch nog spannender worden. Als de film is afgelopen en de titelrol nog loopt, zal niet alleen duidelijk worden wie het mandaat krijgt om de VS te leiden, maar ook hoe groot dat mandaat zal zijn en wat de samenstelling ervan zal zijn. Benieuwd wat voor licht er op ons zal vallen als we het duister van de bioscoopzaal verlaten en de deur naar buiten toe openzwaait.
Peter Noordhoek
1 boek en een ander in voorbereiding, een dichtbundel, een 40-tal blogs, een 25-tal artikelen en columns en daarnaast nog eens beleidsstukken, papers, presentaties, gedichten, artikelen en heel veel tweets. Mijn oogst van 2011 is voorwaar niet gering. Ik word moe van mezelf. Naar ik vrees zijn ook de nodige lezers moe van mij geworden. Het meeste ervan is gelukkig minstens zozeer voor mijzelf geschreven als voor de lezer. Ik moet iets kwijt en dan weet ik het van mij af te schrijven. Het besef dat ik dat kan maakt van mij een gelukkig mens en het feit dat er ook opmerkelijk veel mensen zijn die het dan toch nog mee willen lezen maakt het helemaal fantastisch.
Gelet op de tijd die het allemaal kost is er wel de bredere vraag is wat het brengt. Veel 'woordwerkers' zoals ik zitten met een soort omgekeerde verdienformule. Datgene wat het meeste creativiteit en intellectuele vermogen vraagt - schrijven - verdient geen bal. We moeten het hebben van de adviessen, trainingen en presentaties om wel wat te verdienen - en dat houdt weer van het schrijven af. Met verminderde creativiteit als gevolg, want van herhaling van oude gedachten worden de gedachten zelden beter. Dat is zeker de afgelopen jaren echt een probleem voor mij geworden. Als ik in mijn blogs af en toe wat grommend over journalisten doe, dan is dat natuurlijk niets anders dan jaloersheid.
Maar het mooie is dat ik dat dit jaar heb weten te keren. Een wat mindere adviesmarkt, maar vooral ook het stoppen als campagneleider, heeft mij vorig jaar de eerste ruimte gegeven om keuzes te maken, mijn schrijfspieren te oefenen en wat meer van me te laten horen. De lezer heeft het geweten. Begin dit jaar nam ik het besluit om ook publiekelijk commentaar te gaan geven op de ontwikkelingen in het CDA en het vervolg was spectaculair. Mijn blogs met commentaar en toelichting op de kandidaten voor het voorzitterschap van het CDA kregen honderden downloads en een merkbaar vervolg bij zowel leden als kandidaten. Die trend is doorgezet. terugkijkend worden mijn blogs over politiek en CDA gemiddeld twee keer zo goed gelezen als mijn andere blogs. Dat zegt iets over de samenstelling van mijn lezerspubliek, maar ook over de permanente gretigheid waarmee deze nu (nog) relatief kleine partij wordt gevolgd. Het komend jaar zal dat enig vervolg krijgen, hopelijk vooral in de vorm van blogs over de inhoudelijk vernieuwing van de partij.
Gelukkig is het me ook gelukt om van mijn website meer dan een CDA-blog van te maken - anders zou ik mijn internetidentiteit echt moeten gaan splitsen. Topics die er in ieder geval qua downloads en reactie op twitter ook goed uitspringen zijn: Europa, leiderschap, hoog betrouwbaar organiseren (HRO) en de rol van branches. Met name de laatste twee raken mijn prioriteiten in het werk en daar zal de lezer dan ook meer van gaan horen. De blog over 'belangenbehartiging is geen core-business voor branches' is een topper en ik popel om daar een vervolg aan te geven, ook omdat het in het verlengde ligt van mijn mooiste prestatie van 2011: het boek over 'branchebrede kwaliteit'. Andere thema's die om reflectie vragen zijn nieuwe ontwikkelingen rondom kwaliteitszorg, de aard van strategisch beleidsadvies en de Amerikaanse verkiezingen. Op de valreep van 2011 geef ik daar nog een voorzet over.
Ongeveer twee maanden nadat ik mijn eerste blog schreef, kondigde ik aan dat ik de frequentie van mijn blogs zou gaan verminderen. Ik ben geneigd om nu een vergelijkbare aankondiging te doen, maar ik hou me maar in. Tenslotte schrijf ik hier in de eerste plaats voor mijzelf - als lezer hoeft u niets. U onder alle omstandigheden een goed, gezegd en stevig 2012 wensend,
Peter Noordhoek
