Het CDA heeft zich teruggetrokken uit de gesprekken met het Kabinet over een gewijzigde begroting. Veronderstelt dat er met andere partijen wel een akkoord komt, in het bijzonder met D66, dan zal het mij niets verbazen als het CDA daar in de peilingen een tijdelijke terugslag van krijgt: de partij heeft zich 'buitenspel' gezet. De andere partijen zullen het inwrijven. Maar het gaat niet om de dagkoersen. Op de wat langere termijn denk ik dat het beeld van een consequent CDA goed is. De kiezer heeft wat te kiezen zonder naar een van de extremen te hoeven gaan.
De verkiezingsnederlaag ‘overkwam’ het CDA. Dit besluit is een keuze en de partij laat zien dat het automatisme van altijd voor regeren doorbroken wordt. Dat is even wennen. Bovendien is het een keuze die het soort inhoudelijke onderbouwing heeft waar we na een jaar hard maar wat richtingloos oppositie voeren wel op zaten te wachten.

Hoe gaat het verder? Stel dat D66 en klein rechts en links akkoord gaan, dan kan van wetsvoorstel tot wetsvoorstel worden gekeken hoe het gaat, maar is er in principe een meerderheid in de Tweede Kamer. Het is niet uitgesloten dat het CDA op onderdelen mee blijft stemmen, zoals dat tot nu toe al meerdere keren heeft gedaan. Veel grond voor de Eerste Kamer om dan alles op scherp te zetten is er dan niet meer. Met andere woorden; de raadsverkiezingen kunnen worden gehaald.
Daarna wordt het interessant. Gesteld dat de schade voor VVD en PvdA niet al te groot is, bijvoorbeeld omdat het economische nieuws daadwerkelijk beter wordt, dan nog zullen VVD en PvdA er goed aan doen om zich te bezinnen op de vraag of het verstandig is om nog een keer op zo’n smalle basis als nu de volgende begrotingsronde in te gaan (het Europees ‘semester’ start in het voorjaar). Ik zou er maar rekening mee houden dat een tussenformatie dan nodig wordt, met een huwelijksaanzoek richting D66 als logische stap.

Waar blijft het CDA dan? Nog steeds buiten het kabinet, is de even logische verwachting. De stap van vandaag lijkt mij een behoorlijk definitieve. Dat betekent dus wachten tot de volgende verkiezingen. Ondertussen heeft de partij veel te doen. Begrijpt de gemiddelde kiezer dat de lijn van vandaag is ingegeven door meer dan het zich ‘rechts positioneren’? Blijft de middenpartij herkenbaar, met oog voor de zwakkeren? Het zit allemaal in aanzet in het huidige pakket, maar het mag wel duidelijker. Voor mij ligt daar de uitdaging voor de partij. Het CDA heeft gekozen. Sybrand heeft zich laten kennen. Er wordt een vaste koers gevaren – nu de boeggolf vergroten.

Postscript:

1. na het schrijven van deze blog zijn er drie ontwikkelingen gekomen die er voorlopig niet toe leiden dat het CDA de door mij mogelijk geachte terugval in de peilingen krijgt: 1) de ineenstorting van 50+ met het vertrek van Krol; 2) de uitspraak over de 'opgestoken middelvinger van het CDA' door minister Timmermans slaat op de het kabinet terug en 3) de peilingen lijken te bevestigen dat het CDA het goed doet. Ik zou bijna de zorg krijgen dat het te hard gaat met de partij;
2. toch zegt de immer niet-betrouwbare peiling van Peil.nl nog iets dat wel zo interessant is: D66 en CDA zijn nu even groot, waarbij de D66 achterban meegaat met de fractie in de wens om een akkoord met het kabinet te sluiten. Dat kan echt een tweedeling in de oppositie betekenen - en in het kabinet: met de VVD die paradoxaal genoeg in het CDA een alternatief ziet en de PvdA die in D66 een alternatief ziet;
3. ondertussen bevestigen o.a. de reacties op deze blog dat leden en kiezers de lijn van de fractie zien als rechts van de VVD en niet als een middenkoers. Dat been moet worden bijgetrokken. We zijn wie we zijn.

Peter Noordhoek