De CDA fractie heeft tegengestemd als het gaat om het derde pakket aan leningen voor Griekenland. Dat mag, want ook Europees beleid is niet heilig en moet steeds opnieuw beoordeeld worden. Het door voor- en tegenstanders gebruikte argument van de (in)consistentie vind ik in dit geval niet zo sterk. We mogen terecht trots zijn dat Henk de Haan en de fractie indertijd tegen de toetreding van Griekenland heeft gestemd, maar het is ook verdedigbaar dat we na het besluit de Europese lijn hebben ondersteund. Hoe dan ook, een nieuwe afweging moet kunnen. Ik ben het er alleen zeer mee oneens en vind het zeker op de langere termijn onverstandig. Daarbij gaat het om ten minste deze redenen:
1. De afweging is eendimensionaal
De spreektekst van Sybrand van Haersma Buma redeneert eenzijdig vanuit de voorwaarden voor het Griekse pakket. Overwegingen van solidariteit tussen de landen en de gevolgen van een Grexit voor een mogelijke Brexit e.d. worden genegeerd. Echter, nergens wordt gesteld dat bewust enkel op die voorwaarden wordt beoordeeld. Daardoor laat de fractie de verdenking op zich geen boodschap te hebben aan de bredere verantwoordelijkheid waar de premier - makkelijk, maar wel terecht - naar verwees.
2. De afweging is niet herkenbaar christendemocratisch
In de afweging komen alleen argumenten voor vanuit ons denken in termen van afspraken die wel of niet zijn of zullen worden verbroken. Alles wat de fractievoorzitter daarover zegt is de spijker op z'n kop, al klinken de hamerslagen niet veel harder dan die van andere fractievoorzitters. Maar als wij onderscheidend willen zijn vanuit ons christendemocratisch denken, dan had het bijvoorbeeld iets betekend als we ook het leed van de mensen in Griekenland hadden benoemd, los van de vraag wiens schuld dat is. Zoals wij niet voor een blinde redding zijn, zo zijn wij ook niet van 'eigen schuld, dikke bult'.
Dat had ook kunnen gebeuren door alternatieven aan te geven voor het huidige pakket. Kijk bijvoorbeeld naar het privatiseringsfonds. Het gaat hier om een klassieke manoeuvre om 'public assets' (onder waardeloze voorwaarden) naar de markt te schuiven, of eigenlijk richting China en Rusland. Wij zijn noch van de overheid, noch van de markt. Waarom geen alternatief aangereikt om op coöperatieve wijze assets te beheren tot de Grieken er zelf mee uit de voeten kunnen, of ten minste de prijzen beter zijn? Haalbaar of niet, maar deze fractie kan het zich niet veroorloven om kansen te laten liggen om een christendemocratische geluid te laten horen tegenover het lege opportunisme van dit kabinet.
3. De afweging is politiek te klein
De bedragen zijn hoog, maar een schijntje vergeleken met de bedragen die we kwijt zijn als we niet op de juiste manier met de Griekse crisis omgaan. Maar dit is meer dan een financieel verhaal. Om fundamentele redenen staan wij achter het ideaal van een verenigd Europa. Dat doen we samen met de andere lidstaten, zo goed en zo kwaad als het gaat. Het CDA doet dat binnen het verband van de Europese Volkspolitiek (EVP). Van die lijn mag worden afgeweken, maar dan heb je dat te motiveren. De verdeeldheid van de Duitse CDU-CSU mag er zijn, maar er werd geleverd. Gelukkig is er in geen enkel land een meerderheid tegen, want anders zou het CDA bijdragen aan het gebrek aan daadkracht waar heel Europa, en niet alleen Griekenland, terecht van beschuldigd wordt.
De fractievoorzitter een beetje kennend, hebben hij en zijn fractiegenoten dit besluit niet genomen in een opwelling van pragmatisme. Er zit terechte zorg en ergernis achter over het handelen van Griekenland. De afweging dat het zonder de balast van dat land het Europese project beter zal lopen is te billijken. Maar uiteindelijk gaat het niet om Griekenland. Door dat te miskennen is de tegenstem de verkeerde stem.
Peter Noordhoek
