op 16 april 2024 verschenen de resultaten van het vierde Nationaal Verenigings Onderzoek (NVO4). Kijk op: www.nationaalverenigingsonderzoek.nl/resultaten-2024 . Het onderzoek bestaat uit een brochure met meerdere bijzonder interviews en twee rapportages over de 3500 verenigingen die hebben deelgenomen: één voor branche-, beroeps- en consumentenverenigingen en één voor vrijwilligersverenigingen. Het onderzoek is uitgevoerd door SCC Consultancy, in opdracht van DNA en IVBB.

De rode draad: er is sprake van herstel, maar ook alle reden voor alertheid. In eigen woorden:

• Nederland blijft verenigingsland: per saldo herstel na eerdere krimp
• naast algemene regelgeving is er ook steeds meer regeldruk door stapeling van sectorgeboden regels. CSRD en Omgevingswet komen er aan
• de digitalisering raakt natuurlijk ook verenigingen. Ondertussen heeft al zeker 20% van de brancheverenigingen met (pogingen) tot hacks te maken gehad
• de getallen vallen nog mee, maar wie de honderden en honderden uitspraken in het onderzoek over vrijwilligersverenigingen leest, leest over een vertrouwensbreuk tussen verenigingen en banken (en KvK)
• er is sprake van veel maatschappelijke betrokkenheid, maar zoals een voorzitter zich afvraagt: "Zijn we niet met z'n allen de lat te hoog aan het te leggen voor degenen die de vereniging moeten dragen?"

Wie, zoals ik mocht doen, de antwoorden gelezen heeft op de vraag : "Waar ben je trots op als vereniging?" of "wat zou er verdwijnen als de vereniging er niet meer zou zijn?" kan alleen maar onder de indruk zijn van de krach en het belang van ons verenigingsveld. Laten we heel alert zijn op ontwikkelingen die dat in gevaar brengen.

In 2025 volgt het vijfde onderzoek. Meer weten? Laat het weten. Al vragen voor het volgend jaar? Laat het weten.