Even mijn lunchbreak benutten voor wat overwegingen bij het congres van morgen, zaterdag 29 oktober a.s. Niet om hier al mijn afwegingen rondom Mauro op een rij te zetten. Ik wil toch echt eerst horen wat iedereen - inclusief minister Leers - te zeggen heeft. Wel om hier naar het totaal van het congres te kijken. De resolutie van de provinciale afdeling Drenthe over de verblijfsvergunning van AMV's (Alleenstaande Minderjarige Vreemdeling), waar Mauro er een van is, wordt behandeld op een congres waar meer speelt. Daar wil ik voor mijzelf wat lijnen in trekken. Mogelijk dat dit voor de lezer ook interessant is.
Vorige week - zie o.a. de discussie in het Slangenburgberaad - was de verwachting nog heel laag. Een congres van niets. De drie werkgroepen gericht op 'hertaling gedachtengoed', Strategisch beraad en 'organisatie', zouden geen van allen met een afgerond verhaal komen. De verwachting was dat er genoeg zou liggen om op basis van dat verhaal de komende periode in te gaan, met in januari dan stemming over de verschillende voorstellen. Het lijkt nu anders te lopen, vager. Mijn beeld was dat dit of tot een hoog percentage wegblijvers zou leiden, of tot een vorm van irritatie zou leiden bij degenen die wel zouden komen, of allebei. Bij de groep die wel zouden komen zou dat zich wel eens kunnen ontladen in een kritische inzet bij de discussie rond de resoluties. De ontwikkeling van de laatste dagen werkt nu twee kanten op. Enerzijds meer lucht op het Europa dossier. De zorgen zijn er nog, maar het akkoord neemt even de ergste kou uit de lucht (jammer voor de organisatoren van de deelsessie Europa). Anderzijds acute benauwdheid rondom de kwestie - de mens - Mauro. Er lag al een resolutie van Drenthe rondom dit thema en die is inmiddels nog eens extra aangescherpt. De poging van de fractie om koste wat het kost de stemming voor het congres te doen slaat nu als een boemerang terug. Op de latent al aanwezige irritatie komt nu nog eens deze zaak. Wat er allemaal goed gaat voor het CDA wordt niet geteld (zie ook juiste analyse in De Pers van vandaag: dit kabinet voert steeds meer het CDA-beleid uit), wat mis gaat wordt keihard gevoeld.
Op het laatste congres waren er ook een aantal pittige resoluties, maar het bestuur kreeg toen nadrukkelijk de kans om eerst orde op eigen zaken te stellen. Een gemiddeld CDA-congres is nou niet echt op het conflict gericht. Wordt er krediet gevraagd, dan krijgt men die doorgaans ook. De sleutelvraag voor dit congres wordt of het krediet van het vorige congres nog kan worden verlengd. Voor kredietverlenning geldt dat de partijvoorzitter nog steeds geen compleet bestuur heeft en dat de fractie op de goede weg leek (standpunt Europa, goede Politieke Beschouwingen). De uitkomsten van de werkgroepen worden pas na de resoluties besproken, wat volgens mij ook eerder zal helpen dan hinderen. Tegen kredietverlenging geldt het gevoel dat de partij een gewond dier is en balsem nodig heeft in plaats van nieuwe tikken.
De aandacht gaat nu natuurlijk uit naar de resolutie rondom Mauro. De stemming daarover is op zich niet vreselijk spannend. Het kan dat de uitkomst daarover het Koppejan en Kathleen onmogelijk maakt om nog terugtrekkende bewegingen te maken als het gaat om de (hoofdelijke) stemming in de Kamer op dinsdag, maar dan zijn er altijd nog de stemmen van de SGP om de regering aan een meerderheid te helpen. Pas als er meer CDA-tegenstemmers komen dan deze twee, ontstaat een concreet probleem voor dit Kabinet - maar dan nog is het sterk de vraag of de PVV van kwaadheid over deze stemming het Kabinet op zou blazen. Dat lijkt meer dan onwaarschijnlijk. Mijn beeld is dat, op D66, SP en PvdD na, geen partij echt zit te wachten op een crisis. Om al die redenen wordt de stemming over Mauro geen stemming over het kabinet. Dat het de verhoudingen onder druk zet, met name binnen het CDA, hoeft geen betoog. Maar toch; de discussie over de resolutie wordt in mijn ogen belangrijker dan de uitkomst van de stemming. De kwaliteit van die discussie geeft een indicatie of we elkaar nog kunnen blijven vinden of niet. Vandaag is de geboortedag van Erasmus. Hij sprak onder andere uit: 'Niets is dwazer dan wijze woorden te spreken op het verkeerde moment'. Ik heb zorg dat wat we morgen bespreken hoe dan ook niet op het goede moment is. Hoe kan je elkaar de maat nemen over een individueel geval zonder allemaal verliezer te worden?
Er speelt meer dan Mauro. Bij het vorige congres lagen er een aantal CDJA-resoluties voor over de partij-organisatie. Het ging over meervoudige kandidaturen, regionale voorverkiezingen e.d. Ik heb toen zelf nadrukkelijk het woord gevoerd om die resoluties te ontraden. Het was het congres waarop Ruth Peetoom tot voorzitter werd gekozen en dan hoort het erbij dat een nieuwe voorzitter de kans krijgt een stempel op het beleid te drukken. Je kan zeggen dat de voorzitter die kans nog steeds moet krijgen, maar twee dingen knagen. Allereerst het feit dat er uit de werkgroepen zelfs nog geen halffabrikaat ligt op het moment dat we zaterdag moeten gaan stemmen. In de tweede plaats het feit dat er iets wringt rondom de kandidaatstelling van de nieuwe bestuursleden. Wat mij betreft niet vanwege de personen zelf, maar wel door de argumentatie dat er geen andere geschikte kandidaten waren om tot een meervoudige voordracht te komen. Zeg dan gewoon dat Ruth Peetoom de kans moest krijgen haar eigen team samen te stellen. Dat laatste is volstrekt legitiem gegeven de situatie, wat ook de statuten ervan zeggen. Voor anderen zal het meer een principekwestie zijn: meervoudige kandidaturen horen bij een democratische partij. Hoe dan ook; bij resoluties als deze kan het bestuur er niet vanzelf van uitgaan dat het congres bij resoluties op deze punten het standpunt van het bestuur - ontraden - opnieuw zal volgen.
Nog even doorgaand over resoluties: er liggen ook nog resoluties over onderwerpen als de dreigende opheffing van Flevoland, de toekomst van de zorg, kostendekkende griffierechten. Allen voorzien van een negatief pre-advies. Je zou bijna denken dat die ook ergens over gaan, maar laten we niet overdrijven.
Al met al wordt het toch nog een spannend congres. Naast Mauro mogen we wellicht ook nog occupy-demonstranten verwelkomen en een paar journalisten. Je krijgt wel aandacht als je CDA'er bent, zullen we maar zeggen. Het betekent ook dat ik naar zo'n congres ga met allerlei goede raad in de oren. Ik zal het allemaal wegen, maar neem het me niet kwalijk als ik op een gegeven moment denk: en nu is het mijn beslissing. Ik doe het naar eer en geweten en ik doet het niet voor de camera's. Na zaterdag spreken we elkaar opnieuw.
Peter Noordhoek
