Terwijl Samsom zijn voorsprong vergroot, wordt het voor mij tijd om weer wat afstand te nemen van de race om het fractievoorzitterschap van de PvdA. Niet alleen omdat het weinig zin meer heeft om naar individuele kandidaten te kijken (al blijft het een genot de Lutz-story te volgen), maar omdat ik liever terug ga naar mijn oorspronkelijke vraag. Die vraag luidde: welke kandidaat is het meest geschikt de cultuur van de PvdA bij te buigen? Samsom is qua visie en energie voor mij de logische kandidaat en als persoon ben ik hem ook gaan waarderen, maar wat voor partij zet hij neer als het om de omgangsvormen gaat? En heus, dat doet er toe. Richting de eigen partij, richting de andere partijen en niet in het minst richting media en publiek. Zo vind ik zelf niet dat het imago van het CDA klopt, maar het het is wel een gegeven dat het beter kan. Dan is elke dag dat je daar niet aan werken kan een verloren dag. Samsom heeft de afgelopen week voor zijn partij meer dan een dag verloren.
Samsom was zich dit onvoldoende bewust toen hij uithaalde naar burgemeester Wolfson. Hij dacht kennelijk een eerlijk antwoord te geven op een vraag waar hij niet voor weg wilde duiken. Waar hij een mening over heeft. En dus deed hij wat zijn intuïtie van hem vroeg: zich recht voor z'n raap uitspreken. Maar ja, het is wel zijn partijgenoot. Zijn ex-collega, teamlid. En burgemeester van zijn partij. Gaat Wolfson weg, dan kan de PvdA waarschijnlijk even gedag zeggen richting grote stad Utrecht. Allemaal irrelevant, zou je kunnen redeneren. En in moderne (media-) ogen is dat ook zo. Zeg wat je denkt. Kom in opstand tegen half-hartig, slap optreden in situaties van discriminatie. Benoem wat fout is. Dan ben je een man. Al dat andere laat zien dat je niet authentiek bent, Haags, slecht. Samsom ging iets te snel in die versimpeling mee.
Een fractievoorzitter in oppositietijd is vele dingen tegelijk. Gezicht, spreekbuis, een 'ik val aan, volg mij-figuur', maar ook teamleider, toonzetter, manager zelfs - en verleider. Verleider van de kiezer, maar net zo zeer: verleider van de andere partijen. Op dit moment wordt er in het Catshuis met de PVV onderhandelt omdat er geen serieus alternatief voor het huidige kabinet is. Concreet: omdat de PvdA geen serieus alternatief is.
De nieuwe fractievoorzitter mag laten zien dat hij op het schoolplein bij de stoere jongens hoort, maar ministens zozeer zal hij moeten laten zien dat hij op het schoolplein ook een goed kameraad kan zijn. En misschien moet ie ook laten zien dat hij het schoolplein ontstijgen kan. Cohen had dat laatste in zich, maar werd elke keer voor gek gezet als hij op het schoolplein landde. De nieuwe fractievoorzitter - en ik hou het er op dat het Samsom is - zal op een gegeven moment het stof van zich af moeten slaan en moeten laten zien dat hij meer is dan een vechtjas en campagnebeest. Het is time for teamspirit. Anders is het aansluiten geblazen bij die andere partij die wel de regels van het schoolplein kent.
Tot zover mijn reflectie op de interne PvdA campagne. Volgende week weten we wie het geworden is. Ondertussen worden de onderhandelingen in het Catshuis voortgezet. Onderhandelingen? Als het een dans was zouden we het een quick-slow-slow moeten noemen. 3 uurtjes hier, 5 uurtjes daar. Heren, dame, zo bouw je geen stoom op. Zelden is er een onderhandeling met meer mediafanfare begonnen. Dat is prachtig als je druk wilt opbouwen voor een onderhandeling, maar dan laat je die druk toch niet verlopen? Die 3 weken waren natuurlijk te mooi om waar te zijn, maar zo vermoed ik dat het al snel juni wordt voordat ze er uit zijn. Misschien dat Wilders daar beter van wordt, maar niemand anders. Kom Rutte, zet de druk er op.
Peter Noordhoek
