Vorige week geen weblog geschreven. Na een bezoek aan Istanbul had ik goede voornemens, maar het werk had prioriteit en het bleek dat ik een lelijke bacterie had meegenomen uit de stad. Van playboy tot pleeboy, zoiets. De lezer houdt het verslag dat ik daar gemaakt heb zeker nog te goed. Het raakt op zoveel manieren aan de actuele politieke situatie in het Midden-Oosten en de Balkan, dat ik mijn verhalen heel graag kwijt wil. Voor vanavond hou ik het echter bij twee andere, maar wel wat verwante fenomenen: de crisis rond Griekenland en de verkiezingen in de Eerste Kamer.
Al het lelijks dat over Griekenland gezegd kan worden is gezegd. En? Luchtte het op? Iemand zei me deze week dat we erg veel goede redenen hebben om kritisch op de Verenigde Staten te zijn. Daar begon de kredietcrisis, daar liep het uit de hand. Het heeft ons als samenleving ten minste honderden en wellicht duizenden euro's gekost aan gederfde welvaart. Toch hoor ik daar in het Parlement en elders niemand een hard woord over spreken. Wel over Griekenland. Donderdagavond sprak ik met Henk de Haan, hoogleraar economie en als vm. Kamerlid o.a. indiener in 2000 van de motie op basis waarvan Griekenland de EU niet in zou mogen gaan omdat het niet aan de criteria voldeed. Met zijn bekende glinsteroogjes vertelde hij me dat destijdens alleen CU en SGP hem steunden, maar dat was omdat ze tegen alles waren dat naar de EU-rook. En hij zei er iets aardigs bij. Hij zei dat het toeval was dat hij nu de eer kreeg voor die motie. Als je maar lang genoeg wacht heb je altijd een keer gelijk. En hij voegde er onmiddelijk aan toe dat het nu niet meer aan ging om die Grieken in de steek te laten.
Iemand anders legde er die donderdagavond - terwijl mijn autoradio nog natrilde van opwinding over de clash van Wilders en het Kabinet die dag - een realistische redenering onder. Stel, zo zei hij, het wordt bekend dat de EU de Grieken in de steek laat. Dan gaat vroeg of laat het scenario spelen dat de Euro losgelaten wordt en de Drachme weer in beeld komt. Stel dat je een dan Griek bent en je wordt wakker met het bericht dat al je Euro's zullen worden geconverteerd naar Drachmen. Het eerste wat je dan doet is naar de bank rennen en je euro's er af halen. Een bankrun dus. Maar stel dat het doorgaat en dat je daarna over lekker goedkope Drachme's beschikt zodat je makkelijker zou kunnen gaan exporteren - dan nog heb jij en je land te maken met langlopende schulden die nog steeds in euro's zijn genoteerd. Schulden die - als je veel mazzel hebt - opeens twee keer zo hoog zijn geworden. Vergeet het dat je daar tegen op kunt exporteren. Wat zal dan het einde van het liedje zijn? Je blijft failliet achter in Griekenland of migreert zo snel je kan naar Europese landen waar nog wel in euro's wordt gehandeld en probeert daar dan de kost te verdienen. Kortom; de lijn van Wilders is financiële waanzin en vergroot de migratie.
De andere kant natuurlijk is dat Wilders uitspraak 'geef nooit geld aan een junkie' wel degelijk een kern van waarheid bevat en de EU nog geen geloofwaardig antwoord heeft op de nu ontstane crisis. Alles wat de EU nu doet is tijd winnen en de gevolgen beperken. Puur kijkend naar de hoeveelheid geld is dat ook best vol te houden (dezelfde spreker vergeleek het qua omvang met de artikel 12 status van Lelystad - en daar deed terecht ook niemand moeilijk over). In het totaal van de dynamiek van Europa is het doormodderen van de situatie van Griekenland echter een slecht signaal en we zitten nog steeds in een situatie dat zowel populistische politici als valutaspeculanten financieel voordeel menen te kunnen halen uit de kwetsbaarheid van een aantal landen. Wat we nodig hebben is ten minste de schijn van een overtuigende Europese strategie. Daar hoort de uitspraak bij dat we 'natuurlijk elkaar niet laten vallen'. Zijn we gek geworden? Zeker laten we Zuid-Europa niet vallen. Willen we ooit wat voorstellen tegenover de Amerikaanse en Aziatische economische grootmachten het komende decennium, dan moeten we nu onze eenheid laten zien. Dat is niet alleen ethisch juist, het is ook de enige manier om op de langere termijn een beter gevulde portemonnee te hebben.
En dat brengt me dan toch bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer zoals die morgen, de 23e mei, gaan plaatsvinden. Binnen CDA-kringen, met publiekelijk steun van Wijffels, is er een stroming die zegt dat de Statenleden 'hun geweten moeten volgen' en niet op het eigen CDA moeten stemmen. Op die manier zou de huidige gedoogcoalitie versneld kunnen sneuvelen. Laten we over één ding helder zijn: als een Statenlid zijn of haar geweten volgt, dan doet die persoon zijn of haar woord gestand volgens de lijn zoals die al aan het begin van de Statencampagnes is afgesproken en dan wordt er gewoon CDA gestemd. Geen ankele andere lijn doet voldoende recht aan het geweten-criterium.
Maar ik begrijp het natuurlijk wel. De verleiding is groot. Wat zou het geweldig zijn om het peroxide hoofd van Wilders op een Griekse vaas te zetten om die dan maandag opeens uit je handen te laten vallen. Beng. In duizend stukjes. Met z'n hele paranoíde beleid erbij. Maar wat wil je dan met Henk en Ingrid doen? En Bas en Alexander? En Sandra en Willemien, die opeens ook allemaal bij de kapper durven zeggen dat ze PVV stemmen? Want hij zegt het zo lekker helder. Je moet toch veronderstellen dat het vallen van de vaas tot een verkiezing zal leiden waarvan je als vertegenwoordiger van het milde midden - ik spreek namens mijzelf - mag hopen dat je het niet meemaakt, want het zal heel erg zijn als het om de uitslag gaat.
Nee, beter is het om geen loopje met de wil van de kiezer te nemen en binnen het systeem te blijven. Het is aan het CDA en andere middenpartijen om een inhoudelijk geloofwaardig verhaal te komen en dat sterk uit te dragen. Wij horen nu zelf op volle kracht in de Chambre de Reflexion te zitten, om dan later op volle kracht in de arena van de tweede Kamer te kunnen opereren. Daar hoort dan overigens ook een helder en niet bang Europa-standpunt bij. Nederland is deel van de Europese toekomst. Wij zijn Europa.
