CONTACT

Het compromis is dood, leve het compromis

12 januari 2014
Peter

Thomas L. Friedman publiceerde zaterdag een blog over de 'Second Machine Age'. Hij doet dat onder de titel 'If I had a hammer'. Hier betoog ik dat hij meer aan compromis heeft.

De vergadering was productief, de sfeer was goed, er was niets aan de hand. Wat restte was een agendapunt waarop we wat van mening verschilden. Kan gebeuren. Eén van ons maakte aanstalten om een oplossing voorstellen. Maar hij vond het wel nodig eerst een aanloop te nemen via deze verontschuldiging: "Jongens, ik weet dat het polderen is, maar als we het nu zo doen .." Het was een prima voorstel en zo besloten we.

Wat bij mij bleef hangen was dat hij meende zich te moeten verontschuldigen voor het aandragen van een compromis. Waar zijn we in hemelsnaam mee bezig als we ons daar al voor moeten verontschuldigen? En dat gevoel herinnerde ik mij toen ik vandaag in de New York Times het artikel las van Thomas L. Friedman. Friedman - auteur va o.a. The World is Flat - zal opnieuw furore maken met deze blog. Hij beschrijft - sterk leunend op een boek van Brynjolfsson and McAfee¹ - daarin de 'Second Machine Age' en hij start zijn verhandeling daarover met een anekdote over nota bene Jan Hein Donner, de schaker. Gevraagd hoe deze het op zou willen nemen tegen de toen gloednieuwe IBM schaakcomputer, geeft Donner dit antwoord: "Met een hamer".

Friedman beschrijft vervolgens in zijn 'If I had a Hammer' (NYT, 11 Jan. 2014) hoe verleidelijk het is om met zo'n antwoord te komen als we ons tegenover de overmacht aan technologische innovaties gesteld voelen. We omarmen alles en willen tegelijk alles op armlengte houden. We zijn boos omdat we de nieuwe Google bril nog niet in Nederland kunnen kopen, maar iets in ons wil dat we bovenop dat ding op straat op gaan dansen. We moeten dus in opstand komen. In opstand tegen die alom aanwezige technologie, ons gedrag veranderen, minder materialistisch zijn.
Jawel, jawel. En dan dus niets meer.

Denk er nog maar eens goed over na. En terwijl u nadenkt, weet dan dat in het kader van Moore's Law de rekenkracht van Donner's nemesis niet meer dan een fractie is van wat er nu ergens in weer smartphone verstopt zit en dat die smartphone van u in verbinding staat met meer computers dan u tellen kunt. En het is deze gecomputeriseerde computerkracht die in het kader van deze 'Second Machine Age' echt voor een verandering gaat zorgen. Het gaat er voor zorgen dat we echt veilig over de weg kunnen zonder ooit te verdwalen, dat klachten altijd vriendelijk worden afgedaan en we altijd precies weten wat onze financiële situatie is. Het gaat er ook voor zorgen dat velen van ons zich verslagen en ontslagen weten, net als Donner - maar anders dan Donner niet meer weten waar we met onze hamer naar toe moeten.
Als ik er dan over nadenkt wat hetgeen is waar die 'combinatorial advances' nog niet bijkomen, wat uniek is voor ons mensen, dan probeer ik het tegenovergestelde te bedenken van een man die manisch met een hamer op een computer slaat. En waar kom ik dan op uit? Wat is waarschijnlijk het meest tegengesteld? Het compromis.

Het compromis als een manier van voorstellen doen, geven en nemen, inschattingen maken en besluiten nemen - tijdelijke besluiten nemen. Heel menselijk - en alles waar we hier binnen onze Nederlandse cultuur op zijn gaan afgeven. Laat ik het eens op een rij zetten. Eerst geef ik drie redenen waarom het compromis slecht, passé is. Daarna drie om het compromis en daarmee de polder weer in ere te herstellen.

Het compromis is overbodig

Met de informatie die ons nu ter beschikking staat, hoeven we niet meer te raden naar de meest optimale oplossing: die is berekenbaar, googlebaar. Met de nieuwe technologie hoeven we niet meer met het gemiddeld rekening te houden. Na een paar klikken kunnen we het meest briljante, excellente ter wereld bestellen. Het is gewoon een kwestie van durven besluiten. Bovendien, ik heb gelijk. Dat hoort u en ziet u aan mijn lichaamstaal.

Het compromis zoeken kost teveel tijd

We kunnen niet blijven praten, daar zijn de problemen te groot voor. Het gaat om daadkracht. Bovendien doet iedereen toch waar die zelf zin in heeft. En hoor eens: wie betaalt, bepaald. Dat is wel zo zuiver.

Het compromis is een teken van zwakte

Als jij toegeeft, heb jij verloren. En dan kom je zeker niet op TV. Ik heb niemand anders meer nodig, kan prima voor mezelf zorgen. Waarom zou ik dan een compromis sluiten?

Daartegenover komt dan:

Compromis is het enige wat we hebben

Alles wat berekenbaar is, is berekenend. Zo bezien leent weinig zich nog voor het loven en bieden dat bij een compromis hoort. Maar is dat wel zo? Is er niet ontzettend veel dat letterlijk en figuurlijk onberekenbaar is? Laten we dat opzoeken, al is het enige wat ons nog rest: het menselijke zal ons redden.

Compromis is de nieuwe trefplaats

Technologie laat zich niet ontkennen, maar kan ook niet brengen wat het leven de moeite waard maakt: respect, plezier in het spel, de wrijving van het contact. Het schijnt dat gebrek aan sociaal contact een grotere killer is dan roken. Waar compromissen worden gesloten, wordt samen geleefd en hebben ook gewone, gemiddelde mensen een kans.

Het compromis is een teken van kracht

Bij een goed compromis lopen altijd winnaars weg. Als we de kunst van het compromissen sluiten hebben verleerd, dan is dat omdat we de kunst van het samenwerken hebben verleerd.

Als de kracht van computers nu wordt dat ze zo goed kunnen samenwerken, wat is dan het enige wat we daar tegenover kunnen stellen? De kunst van het samenwerken, van het compromis. Vooral op die punten wat computerberekeningen nog lang niet toelaten en wat te vinden is in dat onnavolgbare brein van ons. En als we de technologie niet als onze tegenstander zien, dan is het ook hetgeen ons in staat zal stellen het beste te halen uit wat de techniek ons te bieden heeft. Vermijdt het grote verlies, smeed een compromis.

 

Peter Noordhoek

 

www.northedhe.nl

 

¹ Erik Brynjolfsson and Andrew McAfee’s (2013), “The Second Machine Age”

Northedge

info@northedge.nl
 Copyright © 2020 -  All Rights Reserved
BTW nummer Northedge B.V.: 8192.31.472.B.01
KvK nr. Northedge B.V.: 29048758 Rotterdam
menu-circlecross-circle linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram