Het was geen lang gesprek. Een kwartiertje of zo. Maximaal.

Hij vroeg me wat ik deed.

“Iets ingewikkelds”, zei ik.

Hij nam er geen genoegen mee: “Zoals?”

”Ik ontwikkel kwaliteits- en toezichtsystemen voor branches en beroepsverenigingen.”

Hij viel niet direct in katzwijm neer. “Goh, wat houdt dat in?”

En dat werd de start van een paar zinnen over mijn vreemde vak. Ik hou dat meestal kort en let dan op de ogen. Worden ze glazig of niet? Zijn ogen bleven vooral nieuwsgierig kijken. Hij wilde weten. Dan praat je door. Over leden die moeite hebben met het verlies aan status en vrijheid. Over de buitenwereld die binnendringt via toezichthouders en regelgeving. Over hoe dat misschien anders kan. Voortdurend woog hij wat ik zei, maar bleef duidelijk zo lang mogelijk stil. Na nog wat zinnen van mijn kant vond ik het toch genoeg.

“En wat doe jij?”, vroeg ik.

“Ik ben de muzikant hier.” En hij wees naar een kleine opstelling in het begin van de zaal: een speaker, een gitaar.

“Oh, ben jij de muzikant?! Wat leuk, want dan gaan we volgende week samenwerken. In Culemborg.” Enthousiast wisselden we kort wat uit, waarbij ik direct op de klus in wilde gaan, maar hij eerst nog wat meer van me wilde weten.

“Wat is je achtergrond?”, zo vroeg hij.

“Juridisch-bestuurswetenschappen”, zei ik, “maar daar doe ik niets meer mee.”

“Zo te horen juist wel”, zo zei hij en voor we het wisten zaten we in een gesprek over de overeenkomsten van woorden en liederen en de melodie van bijeenkomsten.

“Feico, kan je vast wat spelen?”

Hij werd weggeroepen door Eelco Koolhaas. Op zijn uitnodiging was ik bij de opening van een soort tentoonstelling. Hij heeft 40 mensen uit zijn netwerk van bestuurders gevraagd een beeld en een paar regels tekst op te sturen. Waarover? Dat bepaal jij. Typisch Eelco. Dat heb ik ook gedaan en het resultaat hangt als poster aan de wand van galerie Haags. Dat is leuk, maar ik ben er vooral voor Eelco en de mensen van het Ministerie van Verhalen. Met hen ga ik optreden als onderdeel van een bijzonder traject voor de gemeente Culemborg.

Ik heb een reeks interviews afgenomen en die vertaal ik richting een trendrede, een visieverhaal en heel palet aan sessies. De initiatiefnemer en grote man van het geheel is dus Eelco. Beide waren wij onderdeel van het groepje van slechts 12 mensen die toen in Leiden bestuurskunde (officieel: juridisch-bestuurswetenschappen) deden. Hij was een creatieve PPR-aanhanger die zich volgens mij wel eens bezondigde aan graffiti en ik een saaie op inhoud gerichte CDA’er, maar het klikte toch.
Als je elkaar na al die jaren weer ontmoet, zie je er beide niet meer zo goddelijk uit als toen, maar de persoonlijkheden daaronder zijn in de kern nog hetzelfde. Ik moet zeggen dat zijn nieuwe vorm van beleidsgraffiti volgens mij leuker is dan toen en zeker langer blijft plakken – in het beleid. Hij vertaalt nu alles in beelden en muziek. In plaats van ‘workshops’ of iets dergelijks organiseert hij ‘tentoonstellingen’, geholpen door een team van mensen dat woorden vertaald in tekeningen, posters of een lied. Voor dat lied had hij de muzikant, Feico.

Dinsdagavond was de eerste van twee grote bijeenkomsten met de gemeente Culemborg. Overdag had ik een training gevolgd om mij verder te bekwamen als kwaliteitsbeoordelaar in het kader van een Europees kwaliteitsinitiatief, EFQM. Na eerst de knop stevig om te zetten, haastte ik mij vanuit Baarn naar Culemborg, ondertussen mijn trendrede repeterend in mijn hoofd. Ik hoopte dat ik niet teveel files zou hebben. Voor mij zou Feico optreden met het Groot Niet Te Vermijden Culemborgs Koor en het Lied van Culemborg zingen, waar ik wat teksten voor had aangereikt. Daarna zou ik mijn trendrede doen.

Gelukkig was ik op tijd in het oude stadhuis. In de zaal liep ik naar Eelco. Zijn gezicht stond op ontdaan. Feico is er niet. We hebben bericht gekregen dat hij twee zware Tia’s heeft gehad en zijn artsen zijn somber.
Eelco is een professional, wij zijn professionals. We beginnen gewoon. Later die avond, als het past, vertelt Eelco de mensen in de zaal over Feico en het lied. Samen met Bart, zijn fantastische vervanger, hebben we het lied alsnog gezongen. De mensen in de zaal zongen goed mee, maar niet zoals het bedoeld was, uit volle borst. Begrijpelijk genoeg - kan je dit nog vrolijk zingen? Tot aan het einde, toen klonk het door.

- o -

Het is nu zaterdag. We krijgen via Eelco het bericht dat hij niet meer zal herstellen. Ik moet aan een kleine twee jaar geleden denken. Na elkaar lang niet te hebben gesproken, zou ik een nieuwe activiteit met Herma Boom gaan opzetten. Opeens kwam het bericht dat ze was omgebracht. Nu weer iets dat er enigszins op lijkt. Ik trek het niet naar mezelf toe, zo simpel zit het leven niet in elkaar. Het doet je wel nadenken, voelen. Aan een blog schrijven. Aan gitaarspelen denken. Ooit heb ik een blauwe maandag gitaar gespeeld. Aan mijn eigen spel denk ik liever niet terug, maar ik hou nog steeds van dat moment dat je een gitaar beetpakt, het gewicht ervan voelt, je handen er omheen zet en het eerste akkoord speelt. Feico heeft heel veel liederen gespeeld, maar ik ben met hem dan toevallig nooit verder dan dat eerste akkoord gekomen. Dat was wel een mooi akkoord.

Hij stelt en stemt de snaren bij
Iets strakker, dan weer losser
Omarmt de hals en glijdt met
vingers over fretten
Maakt een brug en zet
zoekend
een eerste akkoord
terwijl de vingers van zijn hand
los en nog gesloten over snaren
vallen
De kast geeft alles
met een volle klank
terug. Gul, het begin
van een lied

Ik ben de luisteraar
naar het lied
Ik ben de fluisteraar:
zeg de woorden, zing ze niet
Tik wel op mijn knieën
de maat
van dat lied
En klap tot slot
een vol applaus
voor dat lied

Peter Noordhoek

Opgedragen aan Feico de Leeuw